Ngàn Cánh Hạc

Ngàn Cánh Hạc mở đầu bằng chuyến đi dự tiệc trà của chàng trai trẻ Kikuji tại chùa Engaku, Kamakura. Ngay từ chương đầu, Kawabata đã dựng lên một sân khấu trà thất với đủ dụng cụ, nghi lễ cùng hệ thống nhân vật phức tạp, đan xen mối quan hệ thân tình và ghen ghét. Dường như mọi diễn biến sau chỉ là sự triển khai cụ thể hơn những gì đã xảy ra trong buổi chiều hôm ấy: cuộc đời Kikuji bị chi phối bởi bốn người phụ nữ: sư phụ Kurimoto Chikako, đệ tử Yukiko, phu nhân Ota và con gái Fumiko.

Kikuji nhanh chóng rơi vào mối tình với bà Ota, người hơn anh hơn hai mươi tuổi. Sự phản đối gay gắt từ con gái cùng nỗi dằn vặt lương tâm khiến bà Ota tìm đến cái chết. Tình cảm của Kikuji chuyển sang Fumiko. Xuyên suốt tác phẩm, sư phụ Chikako hiện lên với chiếc bớt đen trên ngực, như một nguồn năng lượng độc hại lan tỏa, thao túng và can thiệp vào cuộc đời những người xung quanh.

Các bản dịch Ngàn Cánh Hạc trước đây thường dừng lại ở phần đầu, nơi Kikuji cô đơn. Bản tiếng Nhật gốc gồm hai phần: “Ngàn Cánh Hạc” và “Cánh Chim Trên Sóng”. Bản dịch mới đã bổ sung phần thứ hai cùng hai chương dang dở của Kawabata, thay đổi triệt để cả nội dung và cấu trúc truyện. Kikuji bước vào một giai đoạn mới với cuộc hôn nhân và “gia đình mới”. Cái kết cũ trở thành kết chương, sự hụt hẫng khi Fumiko biến mất được thay thế bằng sự bất ngờ của tân hôn. Trọng tâm của câu chuyện chuyển sang nhân vật cô gái với chiếc khăn furoshiki in hình ngàn cánh hạc, người từng xuất hiện mờ nhạt ở phần đầu.

Là hậu duệ một gia tộc trà đạo, Kikuji lại cố gắng trốn tránh và đoạn tuyệt với truyền thống. Sau khi vô tình ghé thăm buổi thưởng trà tại nhà tình nhân của cha, anh đã sa vào những mối quan hệ phức tạp, dằn vặt và bất hạnh. Trà đạo, bằng cách đó, dai dẳng níu giữ anh. Từ những chén trà cổ kính, in dấu nhiều khuôn miệng qua thời gian, đến những con người với duyên nợ cũ, tất cả tìm đến Kikuji, cào cấu tâm can và khuấy động cả những hạnh phúc sau này.

Thưởng trà là thưởng thức nghệ thuật tâm tưởng, nhưng Ngàn Cánh Hạc lại thưởng trà bằng cách nhấn mạnh sự mong manh của đời người, đặt cạnh chiều dài những đạo cụ pha trà, rồi lại nếm náp chính sự tan vỡ của những đạo cụ ấy. Nói cách khác, truyện dùng sự vô thường của trà để thưởng trà.

Ngàn Cánh Hạc bổ sung hai chương mà Kawabata Yasunari chỉ mới in trên tạp chí, chưa từng xuất bản thành sách. Sau Xứ Tuyết, đây là một tác phẩm nữa giúp người đọc bước vào thế giới ngôn ngữ hình ảnh đa cảm của Kawabata Yasunari.